XX. mendeko Euskararen Corpus estatistikoa
Testuingurua
Tropikoan itxas-urak urte guzian epelak daude.
Bizikari zoragarria dago baztar aietan.
Eta onen altzoan, millaka izaki lilluragarri azitzen dira.
Ugarte-inguruetan, Koral Arkaitzak (arrezifeak), itxasoaren eta izpazterraren artean, berezko langa bat osatzen dute.
Abelkitxo talde ikusgarriz egiñak daude.
Itxas-landare eta koralak zelentereoen salleko abelkiak dira.
Urgezako beren aizpa txikiagoa bezela, beso txiki pozoitsuak dituzte izkillu.
Gauez, planktona biltzeko erabiltzen dituzte; ori bait dute beren bazkakia.
Tropiko`ko zelentereo auek ba dute bereizki
Itxas-landare edo koral mota guziek egiten dute, bakoitzak bere eskeletotxoa, itxasoa, lore, argi-oiñ, organo-zorroten, eta abaniko itxurazko ederkiz betetzen dutela.
Koralak, arrosa-kolorekoak eta zuriak beintzat, argia maite du, ur garden eta garbietan.
Itxas-landarezko bizkarrak sortzen ditu koralak, aietan kokatzen bait dira egazti leku-aldatzalleak arnas-artzera.
Koral-bizkar oiek
Atoloiak, koral-eraztunez eiotako ugarte ikusgarri batzuek dira; ertzean, apaingarri, koral-ondar dizdiratsua dute.
Atoloietan, kolore gorrixt, ori edo arrezko gurpil baten erdian, urtegi epel eta bero bat izan oi da: zingiratxoa.
Koral-atoloietan, bizidun-sail ugaria ibilli oi da.
Zingiratxoko uretan, kolore biziko arrai bikañak dabiltza igeri.
Emen,
Onen buruak, pailaso batena dirudi.
Aruntzago, itxas-landarezko zugazti baten inguruan,
Asarre ez dagonean, bere arantza pozoitsuak bilduak eukitzen ditu.
Zingiratxoko, onen auzokide asko ere, au bezelaxe arantza pozoitsu bildurgarriz jantziak daude: arrai pozoitsuak dira.
Ala, adibidez, sakaraila.
Zingiraren ur-gañean, globo aundi bat ageri da.
Alako batean, globoa ibiltzen asten da.
Puztu du, urdail-ondoan adaraman igeri-zorroa, ta, ugiñen baitan uzten du bere burua, alperki.
Atoloietan, itxas-izar aundiak bizi oi dira.
Ba dira, aldenik alde, 30 zentimetrotik gora dauzkatenak.
Bizi dira, baita ere txirlarriak bezain disdizari diran arantzez estaliko trikuak.
Koralezko arrezifeak eta atoloiak, benetako museoak dira.
Molusko zoragarriak ikus ditezke, mazkor aundi lilluragarriak dituztenak.
Ur sakonagoetan,
Ostra aundi onek, gordairu txiki bat darama izkutu: Perla txirlarria edo nakar pixka bat.
Baña, buzo murgilariak, beren begiz ederki ikusi duten bezela, urazpiko loretegi auetan ez dago pakerik.
Ango abelkien artean, ba dira oso arrixku aundikoak.
Ezin-konta-ala
An dabil
Bat batean ixten ditu bere
Ur gardenean bere burua erakusten dijoan
Eiztari anker onek oso izen txarra dauka.
Igerian azkarra da; gizakien edo abereen usaia, berriz, oso urrutitik artzen du.
Ark arrapatzen duanak, baldin zauritua badago, ez dauka igesbiderik; ezer bada-ta, odol usaia da tiburoiak azkar artzen duana.
Tiburoi urdiña, marraxoa ta zamar-aundia dira, Tropiko'ko itxasdietan, arrairik arrixkuzkoenak.